Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Mediawijs omgaan met misleidende informatie: Groepstaak
Een leidraad voor leerlingen om een groepsopdracht over misleidende informatie tot een goed einde te brengen. De leerlingen onderzoeken in groep een vorm van desinformatie.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Kiesraad in de klas
De Kiesraad is een Nederlandse serious game die toegespitst is op vier onderwerpen:
- ondermijnende criminaliteit
- sociale media
- cybercrime
- sexting
Elk onderwerp heeft een filmpje van maximaal tien minuten waarin een of meerdere dilemma’s …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Framed: Hoe ver ga jij voor vriendschap?
Dat je geen fiets mag stelen, dat weten jongeren wel. Maar ze hebben vaak geen idee wat er online precies strafbaar is. Mede daarom stijgt het aantal jonge cybercrimedaders de afgelopen jaren. Met het lesprogramma Framed wil de politie leerlingen …
App of softwareLeerkracht -
EDUbox cybersecurity: Interactieve video
De interactieve video over cybersecurity kan je individueel en op een moment naar keuze volgen. Journalist Tim Verheyden neemt je op sleeptouw om op een interactieve manier te leren over digitale veiligheid.
Interactieve oefening -
Mijn leefomgeving en haar geschiedenis: Lesmap Brussel
Je denkt misschien dat je je leef- en woonomgeving in Brussel goed kent: je buurt, je school of het park aan het eind van je straat? Maar er zijn nog zoveel andere dingen te ontdekken. Aan de hand van de zes thema’s in de lesmap:
-
…
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Opgelicht online: Vragenlijst bij reportage Pano
Tekstbestand waarin de leerlingen kunnen antwoorden op vragen over de reportage Opgelicht Online van Pano (24 maart 2021).
Bron: Opgelicht online : Kijkopdracht door Jane Bracké
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht -
Hoe artificieel intelligent mag jouw omgeving worden?: Poster
Deze posterreeks kan je gebruiken om met je klas na te denken over de mogelijkheden van artificiële intelligentie in een klas, thuis, op straat, of in een zorginstelling.
Duid op de poster aan wat wel geautomatiseerd kan worden, én …
Downloadbaar lesmateriaal -
Digitale Methode: Digitale schoolboeken
Alles wat je met een klassiek schoolboek kan, versterkt met digitale mogelijkheden om leerstof flexibel, interactief, visueel aantrekkelijk én gedifferentieerd te brengen.
Website (13) -
Demonen: Lesmap
Lessuggesties bij de nieuwe bundel volksverhalen van Marita de Sterck, met illustraties van Jonas Thys (inkijkexpemplaar Demonen)
De suggesties in bijgevoegd document zijn bedoeld als inspiratiebron voor leerkrachten. Sommige suggesties zijn …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
Mbomediawijs: Lessen en tools mediawijsheid
Op deze Nederlandse website vind je lessen, educatieve tools en actua voor lessen mediawijsheid in het beroepsonderwijs.
Mbomediawijs een product is van het Practoraat Mediawijsheid. Het Practoraat Mediawijsheid is gericht op …
WebsiteLeerkracht, Ander