Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
LGBTIQ+: The Basic Course
It is important that everyone feels welcome and safe in healthcare. In this basic course you will learn about the concepts of sex, gender and sexual orientation. You will also learn about inclusive communication and how to approach it, how you can …
Translated by
VideoTeacher -
First aid for resuscitation and defibrillation: Poster
On this poster you will find the step-by-step plan for resuscitation and defibrillation.
Translated by
Downloadable resource -
EDUbox Health: Interactive video
The interactive video about healthcare is intended for secondary school students. They can follow this lesson individually and at a time of their choosing. Science journalist Koen Wauters takes the students on a tour of healthcare systems around …
Translated by
Interactive exercise -
Dealing with Diversity: Toolbox
The toolbox can be used for education to culturally diverse classes and lessons on democratic citizenship.
Translated by
Downloadable resource (8)Teacher -
Serious game sauve une vie: CPR
On the Sauve une vie website you will find serious games that show you and experience what to do in a number of first aid situations. Take appropriate actions at various points in this episode where Cathy had a heart attack.
Translated by
Interactive exercise (14)Teacher -
Florence Nightingale, Mary Seacole and Other Healthcare Pioneers: Lesson Series
This lesson(series) is about pioneers in healthcare. Florence Nightingale is probably the most famous in Europe. However, she is not alone.
The lesson(series) is now conceived as a class discussion about evolutions in healthcare as an introduction to …
Translated by
Downloadable resource (29)Teacher -
Dealing with diversity in childcare and at school: Assignment and class discussion
Awareness of the personal frame of reference forms the basis for a diversity-sensitive basic attitude. Discover how a drawing assignment can be an eye opener.
This assignment (with possible variants) and the accompanying class discussion aim to make …
Translated by
Downloadable resource (48)Teacher -
Dealing with diversity in childcare: Class discussion
An excerpt from the TV program De wonderjaar op Eén (2021) about the question of whether toddlers make a distinction in skin color forms a good basis for entering into a discussion about dealing with diversity in childcare and at school, the …
Translated by
Downloadable resource (39)Teacher