Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het ontstaan van het Europa van vandaag: EU-pioniers
Heb je je ooit afgevraagd hoe het Europa van vandaag is beïnvloed en gevormd door pioniers uit het verleden? Waarom geloofden deze pioniers in een verenigd Europa voordat het bestond?
Volg deze negentig minuten durende workshop en help …
tot
Nascholing of activiteitNieuw -
De rol van Vlaanderen in het EU-voorzitterschap
Van 1 januari tot 30 juni 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Ook Vlaanderen zal daarin een belangrijke rol spelen. Zo zal het België vertegenwoordigen als voorzitter voor de …
Video -
Hoe geeft Vlaanderen vorm aan het Belgisch EU-beleid?
Als deelstaat van België speelt Vlaanderen een essentiële rol in het EU-beleid van het land. Deze video legt uit hoe onze unieke staatsstructuur het mogelijk maakt voor Vlaanderen om zoveel impact te hebben op het EU-beleid en hoe de …
Video -
Kunstbabbelkaarten: In gesprek gaan aan de hand van kunst
Onze kunstbabbelkaarten nodigen je uit om met je klasgroep in gesprek te gaan aan de hand van een selectie werken uit de collectie van het MSK.
Samen kan je het hebben over alledaagse onderwerpen zoals kledij, hobby’s, feest, vakantie, de …Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Gemeenschappelijk onderwijsprogramma voor Europees burgerschap voor een geïntegreerd Europa: Erasmus+-project
Europees burgerschap Gemeenschappelijk onderwijsprogramma voor geïntegreerd Europa is een Erasmus+ project. Het project leverde een handboek op dat leerkrachten in hun onderwijscurriculum konden integreren. Het project ontwierp ook een …
Vertaald door
Downloadbaar lesmateriaal -
Kind met inktvlekken: Streetartparcours met lespakket
Kind met inktvlekken is een streetartparcours in Turnhout, in de bijlage vind je het lespakket.
Het is 1892. Senne is 11 jaar en een fabriekskind. Hij werkt, net als veel kinderen, in één van de Turnhoutse drukkerijen. Het werk is hard …
Downloadbaar lesmateriaal -
Dealing with Socially Acute Questions in the English-Language Classroom
In dit artikel worden handvatten aangereikt die tweedetaalleerkrachten kunnen inzetten voor een constructieve interculturele dialoog bij sociaal ongewenste interacties in een gemengde talengroep. Een case study over een racistische uitspraak tijdens …
ArtikelLeerkracht -
All Children All Right(s)!: Luisterverhalen
Mobile School ontwikkelde de toolkit All Children, All Right-s! om jeugdwerkers, leerkrachten... te engageren om kinderrechten te promoten. De toolkit bestaat uit vier componenten: korte online trainingen, educatieve posters, spelen en …
Audio -
Facing History and Ourselves: De geschiedenis onder ogen zien
Facing History and Ourselves gebruikt lessen uit de geschiedenis om leraren en hun leerlingen uit te dagen op te staan tegen onverdraagzaamheid en haat. Ook stelt de website leraren en studenten in staat om kritisch na te denken over geschiedenis …
WebsiteLeerkracht -
Kiezen voor vrijheid: Lespakket
'Kunstenaars zijn vrijbuiters die enkel doen waar ze zin in hebben, los van maatschappelijke conventies of maatschappelijk nut': zo luidt de mening van heel wat leken in de kunst. De realiteit is veel genuanceerder. Kunstenaars zijn kinderen van …
Downloadbaar lesmateriaal -
De negentiende eeuwse klassenmaatschappij: Lespakket
Via de schilder- en beeldhouwkunst van de tweede helft van de negentiende eeuw vangen we binnen dit lespakket een glimp op van het leven in die periode. Zowel de wereld van gedistingeerde dames en heren als de wereld van mijnwerkers en …
Downloadbaar lesmateriaal -
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
De collecties van de Koninklijke Musea zijn een afspiegeling van de geschiedenis van de beeldende kunst - schilderkunst, beeldhouwkunst, tekeningen - van de vijftiende eeuw tot vandaag: Vlaamse primitieven, Pieter Bruegel, Dirk Bouts, Peter Paul …
Website