Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Bompa Bockie: Kijk- en luisteropdracht
Kijk- en luisteropdracht bij de eerste aflevering van de serie Bompa Bockie. Leerlingen beantwoorden vragen over het leven van de oudere zorgvrager in een woonzorgcentrum.
Downloadbaar lesmateriaalNieuwLeerkracht -
LHBTIQ+: De Basiscursus
Het is belangrijk dat iedereen zich welkom en veilig voelt in de zorg. In deze basiscursus leer je over de begrippen sekse, gender en seksuele oriëntatie. Ook leer je over inclusieve communicatie en hoe je dat aanpakt, hoe je zichtbaar een …
VideoLeerkracht -
Eerste hulp bij reanimeren en defibrilleren: Affiche
Op deze affiche vind je het stappenplan van reanimeren en defibrilleren.
Downloadbaar lesmateriaal -
Eerste hulp secundair onderwijs: Train the trainer
Wil je eerstehulplessen geven aan jouw leerlingen uit het secundair onderwijs, maar je weet niet goed hoe hier aan te beginnen? Geen nood. Tijdens deze praktijkgerichte train the trainer gaan we samen aan de slag met de nieuwe eindtermen …
, , , ,
Nascholing of activiteit -
Levenswijs: Lespakket
Met een scholenproject waarbij ouderen langsgaan op middelbare scholen wil Vief bruggen bouwen tussen verschillende generaties. Door het succes konden we niet overal langsgaan, daarom hebben we een lespakket ontwikkeld.
Het lespakket bestaat …
Downloadbaar lesmateriaal (8) -
ZoJong!: Jonge mantelzorg
Op 23 juni is het Dag van de Mantelzorg. Wist je dat naar schatting één op vijf scholieren jonge mantelzorger zijn? Dat zijn omgerekend zo'n twintigduizend tot veertigduizend jongeren die opgroeien in een gezin met iemand die hulp nodig …
WebsiteOrganisatie, firma, vzw -
All Children All Right(s)!: Luisterverhalen
Mobile School ontwikkelde de toolkit All Children, All Right-s! om jeugdwerkers, leerkrachten... te engageren om kinderrechten te promoten. De toolkit bestaat uit vier componenten: korte online trainingen, educatieve posters, spelen en …
Audio -
Weg van het eurocentrisme in het onderwijs: Posters
Deze website laat je toe om af te stappen van het eurocentrisme in het onderwijs. Op deze website kan je didactisch materiaal terugvinden rond het onderwerp: de invloed van islamitische wetenschappers op de hedendaagse samenleving.
Doel van dit …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Heffen en tillen: Kruiswoordraadsel
Een kruiswoordraadsel als tussendoortje of afsluiter bij de lessen heffen en tillen binnen het thema veiligheid.
Downloadbaar lesmateriaal (13)Leerkracht -
Seriousgame sauve une vie: Reanimatie
Op de website Sauve une vie vind je serious games die je laten zien en ervaren wat je moet doen in een aantal EHBO-situaties. Onderneem op verschillende momenten gepaste acties in deze aflevering waarin Cathy een hartaanval kreeg.
Interactieve oefening (14)Leerkracht -
Florence Nightingale, Mary Seacole en andere pioniers in de gezondheidszorg: Lessenreeks
Deze les(senreeks) handelt over pioniers in de gezondheidszorg. Florence Nightingale is waarschijnlijk de bekendste in Europa. Ze is echter niet de enige.
De les(senreeks) is nu opgevat als een klasgesprek over evoluties in de gezondheidszorg …
Downloadbaar lesmateriaal (29)Leerkracht -
Omgaan met diversiteit in de opvang en op school: Opdracht en klasgesprek
Bewustzijn van het persoonlijke referentiekader vormt de basis voor een diversiteitssensitieve grondhouding. Ontdek op welke manier een tekenopdracht een eye opener kan zijn.
Deze opdracht (met eventuele varianten) en het bijhorende …
Downloadbaar lesmateriaal (48)Leerkracht