Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Kletskaarten: Verantwoord demonstreren
Op TV zien leerlingen regelmatig demonstraties en betogingen door burgers die aandacht vragen voor hun zaak. Helaas loopt het soms flink uit de hand met vernielingen en agressie. Wat moeten leerlingen hier van vinden? Waar liggen de …
Downloadbaar lesmateriaalNieuwLeerkracht, Ander -
Anderstalige ouders: Sidekick Solutions
'Ik ervaar een drempel naar anderstalige ouders van mijn leerlingen. Hoe kan ik de kloof dichten zonder opdringerig te zijn?'
Lees het antwoord in het artikel.
ArtikelNieuw -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
Koninklijke Musea voor Kunsten van België: Gratis rondleidingen
Dankzij de schenking van een genereuze mecenas, lid van de Vrienden van de Musea (www.becomeafriend.be), kunnen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België 100 gratis rondleidingen aanbieden. Je kan kiezen voor een rondleiding of een …
Aankondiging -
MOOC: Digitaal onderwijs met cultureel erfgoed
De MOOC Digitaal onderwijs met cultureel erfgoed maakt gebruik van de gedigitaliseerde collectie cultureel erfgoed van Europeana en inhoud van de blog Teaching with Europeana. Daarmee worden deelnemers bekend gemaakt met leermiddelen in meerdere …
tot
Nascholing of activiteit -
De week van Karrewiet 22.01-26.01.2024: Quiz
BookWidgets over De week van Karrewiet (22/01-26/01) met quizvragen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Mindfulness: Workshop
Tijdens een workshop mindfulness ontdekken de deelnemers wat het betekent om mindful in het leven te staan. Mindfulness is een ademhalings- en bewustzijnstechniek die zijn oorsprong vindt in het Oosten en via verschillende leraren de …
tot
Nascholing of activiteit -
Werk aan de wereld in je klas: Israël en Palestina
Deze Padlet is een verzameling van interessante achtergrondinformatie, info voor de leerlingen en lessuggesties over Israël en Palestina.
Website -
VIA, een stap in de goede richting: Workshops
Wil je ook graag met je leerlingen je steentje bijdragen aan een betere toekomst voor heel wat jongeren, zowel hier in België als in onze partnerlanden, zonder dat je het gevoel hebt dat je je suf moet werken?
Dan ben je bij VIA, de light versie …
Aankondiging -
School 4 School: Daadwerkelijk iets doen aan onrechtvaardigheid
Via deze lespakketten voelen je leerlingen spelenderwijs aan hoe onrechtvaardigheid aanvoelt.
Bij School 4 School gaat het echter niet enkel om sensibiliseren en bewustwording. Ze verwachten van leerlingen dat ze ook daadwerkelijk tot actie komen …
Downloadbaar lesmateriaal -
KANT EN CLARA: Inleefspel
Het scholenprogramma KANT EN CLARA is een belevingspakket van het Maagdenhuis waarmee je met je klas in de voetsporen treedt van de weeskinderen.
Wat betekent het om als weeskind op te groeien vroeger en nu? Ook vandaag zijn er - jammer genoeg - …
tot
Nascholing of activiteit -
Wivine in Congo: Campagneclip 2024
Deze video biedt kinderen een kijkje in het leven van Wivine uit Congo. Ontdek hoe haar familie eruit ziet, hoe ze haar dag doorbrengt, wat haar passies zijn, en waar ze van droomt.
Video