Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Bingo Mondial
Rollenspel over de ongelijke verdeling van macht en middelen.
In Bingo Mondial kruipen de spelers in de huid van verschillende personages die verschillende achtergronden en kenmerken hebben. Tijdens het spel leren de spelers met behulp van een grote …
tot
Nascholing of activiteit -
Gratis bijscholingen dit voorjaar: Inspirerend audiovisueel materiaal en lestips!
Meer inspelen op de actualiteit met audio en video in je klas? Werkvormen met audiovisueel materiaal voor jouw vak? Samen met collega’s lesmateriaal maken en delen? Het Archief voor Onderwijs zorgt voor een kick-start met gratis workshops, …
Aankondiging -
Creatief en actief omgaan met welbevinden en sociale vaardigheden: Workshops
In deze workshops staat de mentale gezondheid van kinderen én leerkrachten centraal.
Iedereen de handen uit de mouwen. Zo gaan we zelf aan de slag met handige tips rond psycho-educatie en doe-opdrachten a.d.h.v. verhalen, knutselen, …
tot, tot, , , , , tot, tot
Nascholing of activiteit -
Beter met conflicten. Herstelgericht werken op school.
Overal waar mensen samenleven, doen zich kleine en grotere conflicten voor. School is daar geen uitzondering op. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn. Alleen schort er iets aan de manier waarop we conflicten aanpakken. We reageren krampachtig, …
Fysiek materiaal -
BELvue museum: Educatieve Brochure 2023-2024
De volledige educatieve brochure van het BELvue museum bestaande uit:
- workshops,
- educatieve tools,
- tentoonstellingen,
- autonome bezoeken,
- geleide bezoeken,
- vormingen.
Thema's die aan bod komen:
- verkiezingen,
- democratie en burgerschap, …
tot
Nascholing of activiteit -
Hallo Radio!: Workshop radio
Zet samen met je klas de eerste stappen in de radiowereld.
Onder begeleiding van doorwinterde radiomakers neem je in een workshop van drie uur je eigen radioshow op die je na afloop meekrijgt naar huis. De leerlingen krijgen alle macht over …
tot
Nascholing of activiteit -
Dealing with Socially Acute Questions in the English-Language Classroom
In dit artikel worden handvatten aangereikt die tweedetaalleerkrachten kunnen inzetten voor een constructieve interculturele dialoog bij sociaal ongewenste interacties in een gemengde talengroep. Een case study over een racistische uitspraak tijdens …
ArtikelLeerkracht -
Naar een positieve, performante en professionele schoolcultuur: Pedagogische studiedag
Evolueren naar één gezamenlijke positieve, productieve en professionele schoolcultuur vraagt een brede participatieve denkoefening met betrokkenheid van alle medewerkers. Een pedagogische studiedag biedt de ideale gelegenheid om de …
Nascholing of activiteit -
ART4DEM: Project om drama in te zetten rond burgerschap
Deze website staat boordevol info, tips, tools en downloadbaar materiaal om drama in te zetten voor burgerschapseducatie op school en is opgericht als resultaat van een onderzoeksproject.
Bijhorend kan je je verdiepen in de brochure Drama en …
ArtikelLeerkracht, Ander -
DebatBELut: Workshop
DebatBELut nodigt jongeren uit om tijdens een workshop, op een gestructureerde en actieve wijze in debat te gaan over maatschappelijke thema’s.
Tijdens een actief bezoek aan het BELvue museum maken de leerlingen eerst kennis met de geschiedenis …
Nascholing of activiteit