Sleutelcompetentie: cultureel bewustzijn
De eerste bouwsteen die onder deze sleutelcompetentie valt, is ‘uitingen van kunst en cultuur waarnemen en conceptualiseren’. Daarin worden hulpmiddelen aangereikt zoals zintuigelijk waarneembare kenmerken, onderwerpen en bedoelingen van kunst- en cultuuruitingen. Op die manier kunnen leerlingen hun waarneming van kunst en cultuur verdiepen.
Kunst en cultuur beleven
De tweede bouwsteen beoogt dat leerlingen een mondiale blik op kunst en cultuur doorheen de tijd krijgen en aandacht hebben voor de hedendaagse culturele diversiteit. Kunst- en cultuuruitingen hebben een socialiserende rol: ze helpen je te oriënteren in maatschappelijke, historische en geografische contexten.
Het kenmerkende van cultuur zit in de betekenis die mensen aan hun ontmoeting met kunst- en cultuuruitingen geven. Omgaan met kunst en cultuur wordt daarom vooral gezien als een proces van omgaan met, interpreteren van en waarderen van de innerlijke en de omringende wereld. Daarbij gaat het om waarde hechten aan kunst- en cultuuruitingen, ze evalueren en er een eigen appreciatie of depreciatie over uitspreken.
Culturele expressie
De waardering voor kunst- en cultuuruitingen kan op verschillende manieren geuit worden, zowel talig als expressief. Door zelf een artistiek creatieproces te doorlopen kan de waardering voor de expressies van anderen genuanceerder beargumenteerd worden. Deze doelstellingen staan voorop bij de eindtermen onder de derde bouwsteen.
Culturele expressie komt aan bod in een inhoudelijke bouwsteen ‘verbeelding gericht inzetten bij het creëren van artistiek werk’. De wederkerige verbinding en beïnvloeding tussen kennis, gevoel en lichaamservaring zijn kenmerkend voor creatieve processen. Het bewust beleven van die interactie tussen lichaam, gevoel en kennis tijdens het creëren draagt bij aan de persoonlijke ontplooiing.
Toonmoment in de klas
Een belangrijk sluitstuk in het artistiek creatieproces is het tonen van werk aan een publiek. Het is niet noodzakelijk dat leerlingen alle werken die ze creëerden ook daadwerkelijk tonen.
Hoe het publiek is samengesteld is de verantwoordelijkheid van de leraar die inschat hoe veilig of uitdagend het is voor de leerling om eigen werk te tonen. Wel is het de bedoeling dat de leerlingen een aantal presentatietechnieken en codes van het (zich) tonen leren gebruiken.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
EDUbox Lezen: Tool
Met de EDUbox Lezen wil VRT - samen met Het Leesoffensief (samenwerkingsverband tussen de departementen Onderwijs en Vorming, Cultuur, Jeugd en Media, en Welzijn) - zoveel mogelijk leerlingen mobiliseren om te lezen, voor te lezen of samen te …
Interactieve oefening (3) -
EDUbox Lezen: Zeven keer anders
Met de EDUbox Lezen wil VRT - samen met Het Leesoffensief (samenwerkingsverband tussen de departementen Onderwijs en Vorming, Cultuur, Jeugd en Media, en Welzijn) - zoveel mogelijk leerlingen mobiliseren om te lezen, voor te lezen of samen te …
Downloadbaar lesmateriaal -
Week van het Nederlands: Taalkrant
Elk jaar brengen deBuren en de Nederlandse Taalunie in het kader van de Week van het Nederlands een Taalkrant uit vol taaluitdagingen en schrijfopdrachten. Dit jaar gaan we met acht opdrachten creatief aan de slag met het thema van dit jaar: …
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Stijn Moekaars: Jeugdschrijver en muzikant
Onderwijzer en jeugdschrijver Stijn Moekaars schreef al tal van fijne jeugdboeken, waaronder ook Millie Duizendvoet. In die hoedanigheid kan je hem boeken voor een auteurslezing. Ook zorgt hij als onderwijzer elke woensdag voor een opstel op …
WebsiteLeerkracht -
Themarondleiding Hatsjoe… gezondheid: Over gezondheid, hygiëne en pandemieën in de Romeinse tijd
Het valt niet te ontkennen, Covid-19 heeft een ongeziene impact op onze samenleving. Ook de Romeinen werden herhaaldelijk geplaagd door niets ontziende epidemieën. Aan de hand van de attributen van de Romeinse arts Galenus en de Godin Hygieia …
tot
Nascholing of activiteit -
Zwerveling: Lesfiche
Is het een graphic novel? Een stripverhaal? Of misschien een sprookje in prenten? Maakt het uit?
In het geïllustreerde beeldverhaal Zwerveling schept Peter Van den Ende een magische wereld in zwart-wit waarin de lezer zich volledig kan …
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Kort en klein: Vingerhoedpoëzie
Kort en klein (vingerhoedpoëzie) verkent niet alleen het genre van de haiku en de senryu, maar geeft ook suggesties om er creatief mee om te gaan en zelf te schrijven.
Er is geen voorkennis nodig; de uitleg is inbegrepen. Ook het ultrakorte …Downloadbaar lesmateriaal (15)Andere functie -
Vertraging in een scène via een brief: Oefening
In deze lesfiche herhaalt de docent nog eens het principe van vertraging. Vervolgens zoeken de leerlingen naar manieren om vertragingen te gebruiken in een scène met een brief: zo kan de inhoud voor de tegenspeler achtergehouden …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Intro's verzinnen: Oefening via associatie en motorisch moment
In deze twee lesfiches vind je oefeningen terug waarmee je je leerlingen kan leren hoe ze intro's kunnen vinden, enerzijds via associatie en anderzijds door een motorisch moment te verzinnen.
Dit leermiddel maakt deel uit van de dramabouwdoos …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Kwaliteiten van een creatie: Verschillende taalregisters
Je leerlingen worden zich met deze lesfiches bewust van de kracht die hun taalregister met zich mee kan brengen. Ze leren wanneer welk register het best aangewend kan worden en ontdekken welke sterktes ze kunnen gebruiken en welke zwaktes ze moeten …
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Kwaliteiten van een creatie: Scharnierpunten
Met deze lesfiches staan je leerlingen op scherp. Ze dienen immers een aantal scharnierpunten in hun tekst te integreren. Zo laat je hen als leerkracht wandelen tijdens het vertellen, laat je hen een willekeurig woord integreren in hun verhaal of …
Downloadbaar lesmateriaal -
Kwaliteiten van een creatie: Overtuigend en toegankelijk spreken en vertellen
Denk goed na voor je met deze lesfiches aan de slag gaat. Je geeft je leerlingen immers handvaten mee om als de beste uitvluchten te verzinnen en maakt hen bewust wat de juiste kneepjes zijn om overtuigend en toegankelijk te spreken. Zo leren ze de …
Downloadbaar lesmateriaal (4)