Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Historisch denken
De volumes in deze nieuwe reeks, gericht tot geschiedenisleerkrachten en historici, zijn toegankelijk geschreven en verdiepen zich in cruciale aspecten van historisch denken.
Het einddoel van het geschiedenisonderwijs is het historisch denken …
Fysiek materiaalNieuw -
Sffrds!: Zelfhulp bij klimaatverandering
Sffrds! is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor onze lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
Deze publicatie legt in eenvoudige …
Fysiek materiaal -
EDUbox Cultuur: Update
Stimuleer cultureel bewustzijn van jongeren met de EDUbox Cultuur. Update: met linken naar erfgoed én een bestelbare box.
De EDUbox Cultuur, een verruimende blik op de wereld wil leerkrachten ondersteunen om jongeren uit het secundair …
Fysiek materiaalLeerkracht -
Artonaut: Tentoonstellingen intenser beleven
De Artonaut is een kaartenset van en voor Ruimtereizigers vol prikkelende opdrachten om musea nog intenser te beleven. Dwaal af van voorgeschreven paden, zwerf door betekenissen en struikel over details.
Want kunst is voor iedereen! Iedereen …
Fysiek materiaal (5)Leerkracht -
Het merk Luther: Boek
De uitgeverij Atlas Contact (Olympus) presenteert haar derde druk van Frits van der Waas uitstekende Nederlandse vertaling (eerste druk: 2016; tweede druk: 2017) van Andrew Pettegrees waardevolle Engelstalige boek Brand Luther (2015).
Het boek …
Fysiek materiaalLeerkracht -
Het Forum Romanum: Stenen en stemmen
Het Forum Romanum blijft mensen al generaties lang fascineren. Zo mag een bezoek al sinds de klassieke Grand Tour-reizigers ook vandaag haast niet ontbreken in de vorming van laatstejaars humaniorascholieren.
Hoe het Forum Romanum er kan hebben …
Fysiek materiaal -
De elementen van Plato - Explobots
De Griekse filosoof Plato dacht dat de hele wereld was opgebouwd uit aarde, water, vuur, lucht en ether en dat deze bestonden uit hele kleine bouwsteentjes in de vorm van 5 regelmatige veelvlakken.
In het project De elementen van Plato …Fysiek materiaal -
Herinneringen aan de Holocaust: Geschiedenis & collectieve herinnering in gespannen verhouding
Herinneringen aan de Holocaust richt zich op de educatie over herinnering, en analyseert het selectieve, politieke en evoluerende karakter van herinnering. Het boek onderzoekt de verschillende vormen van herinnering en de gespannen relatie …
Fysiek materiaalOrganisatie, firma, vzw -
Langs de sporen van de oorlog: Fietsen tussen Kazerne Dossin en Fort van Breendonk
Educatieve fietsgids voor een fietstocht van ongeveer 42 kilometer, een boeiende tocht tussen twee belangrijke getuigen van de Tweede Wereldoorlog in de provincie Antwerpen: de Kazerne Dossin en het Fort van Breendonk. De tocht heeft niet alleen …
Fysiek materiaalOrganisatie, firma, vzw