Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Klassieke oudheid: Tijdlijn
Tijdlijn met gebeurtenissen tijdens de klassieke oudheid. Er worden 200 gebeurtenissen/periodes weergegeven.
Downloadbaar lesmateriaalStudent (lerarenopleiding) -
EDUbox Politiek: Jouw stem in ons politiek systeem
Deze EDUbox past in het aanbod Verkiezingen ’24 en is nauw verbonden met de EDUbox Ideologie en EDUbox Overtuigen. De EDUbox Politiek wil jongeren inzicht geven in hoe beslissingen tot stand komen. Hoe overtuig je mensen van je ideeën, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Weg van het eurocentrisme in het onderwijs: Posters
Deze website laat je toe om af te stappen van het eurocentrisme in het onderwijs. Op deze website kan je didactisch materiaal terugvinden rond het onderwerp: de invloed van islamitische wetenschappers op de hedendaagse samenleving.
Doel van dit …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Chronologie: Lespakket
Bij het vak geschiedenis gaat het vaak over chronologie. Op elke toets komt er wel een vraag over deze vaardigheid aan bod. Maar wat is chronologie eigenlijk? En hoe ga je ermee aan de slag? In een instructievideo komen al deze zaken aan bod. …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Badhuizen in Rome: Presentatie - Pegasus novus 1
In deze presentatie wordt kort ingegaan op de badhuizen in Rome. De presentatie is gebaseerd op het eerste deel van de cultuur uit caput 2. Er wordt ook verwezen naar de filmpjes die in het bordboek voorkomen.
Downloadbaar lesmateriaal (8)Leerkracht, ICT-coördinator -
Landbouw: Mindmap
Mindmap over hoe landbouw zich ontwikkelde bij de stroomculturen.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Apps: Techniek - Explobots
Met dit werkblaadje staan de leerlingen stil bij de verandering van een maatschappij met tal van fysieke uitvindingen naar een maatschappij met net zo veel virtuele uitvinding die vaak de fysieke uitvindingen kunnen vervangen.
Downloadbaar lesmateriaal -
De Eerste kunst: Beknopt overzicht
De Eerste kunst is het verslag van de twee plaatsen in Europa, in Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk waar de homo sapiens, pas aangekomen (-40000 jaar), als eerste in de menselijke geschiedenis wonderbaarlijke kunstwerken ontwerpt.
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
Prehistorische Venussen en hun mogelijke betekenissen: Historisch overzicht
Dit is een eerste beknopte versie van de evolutie in het afbeelden van de vrouw vanaf de prehistorie, over de figurines van de landbouwrevolutie naar de godinnen van de grote rijken tot de Maagd Maria.
Hier beperkt het zich tot de prehistorische …
Downloadbaar lesmateriaal (4)Andere functie -
Het omgevingsboek: Lesidee
Lesidee Het omgevingsboek rond het thema Ontdek onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
In een omgevingsboek (of milieuboek) staan alle interessante plekken, gebouwen, instellingen, natuur, domeinen en andere locaties in de buurt van de school. De …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Helemaal van de kaart: Lesidee
Lesidee Helemaal van de kaart rond het thema Onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
De leerlingen gaan op zoek naar onroerend erfgoed in de buurt en lokaliseren het op een plattegrond. Ze zoeken informatie via diverse bronnen. Je kan er een …
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Evolutie van de mens: Homo erectus
Presentatie over de Homo Erectus, te gebruiken bij een les over de evolutie van de mens.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Student (lerarenopleiding)