Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Breng de Romeinse Keizers tot leven
Artikel over de kansen om hedendaagse technologie te verbinden met het verleden. Hoe kunnen we jongeren bewust maken van zowel de kansen als de risico's van dergelijke technologieën? In dit lesmateriaal kruip je in de huid van figuren als …
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Grieks en Minecraft: Akropolis Avontuur
Hoe breng je educatieve technologie in de klassieke talen? Vorig academiejaar ontwierpen mijn studenten en ik lesmateriaal dat net dit deed! We ontwikkelden twee levels waarin leerlingen het oude Rome konden verkennen en via opdrachten meer …
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Breng Griekse mythes tot leven met AI!
In dit artikel lees je over een lesaanpak waarbij leerlingen kennismaken met drie mythes: de mythe over Scylla en Charybdis en twee over koning Midas, met zijn ezelsoren of zijn kenmerkende golden touch. Ze ontdekken de personages en …
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Dealing with Socially Acute Questions in the English-Language Classroom
In dit artikel worden handvatten aangereikt die tweedetaalleerkrachten kunnen inzetten voor een constructieve interculturele dialoog bij sociaal ongewenste interacties in een gemengde talengroep. Een case study over een racistische uitspraak tijdens …
ArtikelLeerkracht -
Ontdek de verhalen achter de muziek met Overal klassiek en Iedereen klassiek op Het Archief voor Onderwijs
Geef je les over muziek? Dan vind je in de online beeldbank van Het Archief voor Onderwijs heel wat geschikt lesmateriaal. Ontdek de geschiedenis, de mensen en de theorie achter de wereld van klassieke muziek met de tv-reeksen Overal klassiek en …
Artikel -
Kijken en luisteren door de vensters van de Canon van Vlaanderen
In de Canon van Vlaanderen vind je inspiratie en materiaal om specifieke topics aan te snijden. Wil je daar nog een extra laagje beeld en geluid aan toevoegen, bekijk dan de audiovisuele collecties en opdrachten op Het Archief voor Onderwijs. Daar …
Artikel -
Duik in Het verhaal van Vlaanderen met de experten uit de reeks, op Het Archief voor Onderwijs
Het verhaal van Vlaanderen maakt het verleden tastbaar en visueel aantrekkelijk. De hele reeks is permanent beschikbaar op Het Archief voor Onderwijs, samen met exclusieve filmpjes op maat van de klas - gemaakt met de experten uit de reeks - …
Artikel -
Sander De Keere en Thibault Christiaensen zoeken nieuwe klassiekers
Bach of toch maar Ed Sheeran? In Iedereen beroemd duiken Sander De Keere (Klara) en Thibault Christiaensen (StuBru) de muziekgeschiedenis in, op zoek naar nieuwe klassiekers. Wat is voor jou een echte ochtendklassieker? En wat zou het …
Artikel -
De geschiedenis van de fiets: Overzicht
Dit artikel behandelt de evolutie van de fiets in vijf stappen, van loopfiets tot rijwiel.
- Laufmachines en hobby-horses
- Pedalen op de loopfiets
- Hoger, sneller en ... gevaarlijker
- De tricycle
- Een safety op luchtbanden
Artikel -
Historische reconstructies in games zijn meerwaarde
François Hardy, leerkracht geschiedenis aan de secundaire school, Haute Ecole Charlemagne in Luik, en tevens oprichter van Artemis (website in het Frans) is in dit artikel aan het woord. Artemis is een educatieve website die het leerproces …
Artikel -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
Assassin's Creed Discovery Tour: Oude Griekenland en Oude Egypte
Een wandeling van Athene naar Sparta ten tijde van de Peloponnesische Oorlogen? Weten hoe mensen in het oude Griekenland leefden of een praatje over politiek slaan met Socrates en Perikles? De klassieke wereld van het oude Griekenland of …
Artikel (8)Systeembeheerder