Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Studeerkaarten van ExCel: Achtergrondinformatie en studietips
Je krijgt in deze video extra informatie bij de studeerkaarten van ExCel, ontwikkeld door Thomas More. In het filmpje krijg je ook concrete tips.
De kaarten zijn vrij verkrijgbaar en af te drukken voor de leerlingen: Wat de wetenschap jou vertelt …
VideoLeerkracht -
Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen doen op sociale media en ruzies vermijden?
Waar worstelen collega-Sidekick Sams mee als het gaat over het leven achter de schermen? Maar vooral: wat willen jonge tieners er zelf over horen? Een van de vragen die gesteld werden was "Hoe kunnen we een overzicht krijgen van wat leerlingen …
Video -
De LeertASS: Methode voor leren leren met autisme
Autisme heeft een grote impact op leren en leven. De LeertASS biedt een aangepaste methode om de jongere te coachen naar efficiënt leren.
Tijdens deze opgenomen webinar krijg je antwoord op volgende vragen:
- Welke impact heeft autisme op …
Video (3) -
Leitnerbox: Flashcards om te leren studeren
Video waarin de leerlingen studeertips aangereikt krijgen:
- Korte opfrissing: wat zijn flashcards?
- Wat is een Leitnerbox, hoe werkt het?
- Wat is de meerwaarde van het gebruik van een Leitnerbox om je flashcards te ordenen?
Video (4)Leerkracht -
Flashcards: Wat en hoe?
In deze video krijgen leerlingen een antwoord op de volgende vragen:
- Wat zijn flashcards en hoe maak je deze?
- Wat zijn de voordelen van flashcards?
- Hoe studeer je m.b.v. flashcards?
Video (4)Leerkracht -
Kagan: Coöperatief leren
Filmpje over het 'waarom' van het gebruiken van CLS (coöperatieve leerstrategieën).
Video (3)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Dys-YES-xie: Getuigenissen en inspirerende verhalen van personen met dyslexie
Tienduizenden leerlingen in Vlaanderen hebben dyslexie, dyscalculie, dysfasie of andere leerproblemen en -stoornissen.
In deze opgenomen webinar zet Eureka inspirerende verhalen in de kijker om leerlingen moed te geven bij hun zoektocht naar hoe …
Video -
Van mankement tot talent: Inspiratiewebinar
Een webinar van Lucas Hermans (Eureka Leuven) over het werken met leerlingen met leerstoornissen, over het ondersteunen van hun talenten, over leerwinst en voorsprong.
Je krijgt concrete tips om meteen bij je eigen leerlingen toe te passen.
Video -
Terug naar school: Zeven tips om (zorg)leerlingen extra te ondersteunen
Bekijk deze webinar als je op zoek bent naar inspiratie en praktische handvatten om kinderen met een leerstoornis te leren studeren, leerplezier te geven en andere collega's te ondersteunen.
De tips waarover Lucas Hermans het heeft:
- leer …
Video (3) -
ADIBoeken en voorleessoftware voor beginnners
In deze webinar kom je alles te weten over leerstoornissen, de werking van ADIBib, het gebruik van ADIBoeken, de functies van voorleessoftware en de verschillende softwarepakketten.
Video -
Succesvol studeren met de computer: Webinar
In deze opname krijg je concrete tips om succesvol te studeren met de computer:
- voorleesssoftware,
- GEEF AF!,
- tools om de computer in te zetten bij leerlingen,
Digitale hulpmiddelen zijn essentieel voor leerlingen met leerstoornissen als dyslexie, …
Video -
Over executieve functies: De schakels tussen willen en uitvoeren
Een video van Leerpunt ADD met uitleg over executieve functies
In het eerste deel is er aandacht voor de verschillende EF:
- taakinitiatie en uitstelgedrag;
- zelfregulatie (aandacht sturen, zelfbeheersing);
- werkgeheugen (gedachten ordenen, …
Video (7)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner