Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Stress bij leerlingen: Tips
Als leerkracht kan je je leerlingen helpen ontdekken wat hen in stressmodus drijft, wat hun draagkracht is en hoe ze hun stresspieken kunnen afvlakken.
Stress laat zich in heel wat gevallen wel temmen, als je én mildheid aan de dag legt …
Downloadbaar lesmateriaal -
Triënnale Brugge 2024: Inspiratiemap voor leerkrachten
Deze gratis bezoekerstool is gemaakt voor leerkrachten en bevat infofiches over de twaalf kunstenaars en de kunstwerken van Triënnale Brugge 2024. De inspiratiemap bevat:
- werkvormfiches die werkvormen voor verschillende leeftijden bundelen per …
Downloadbaar lesmateriaal -
Werken met bronnen: Poster
Poster voor het geschiedenislokaal met verwijzing naar de historische vragen die de leerlingen moeten stellen wanneer ze werken met bronnen in de les.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Leerspoor OneDrive: Handleiding
Een leerspoor over het gebruik van OneDrive. waarin stap voor stap uitgelegd wordt hoe OneDrive werkt.
De uitleg wordt afgewisseld met opdrachten.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Reynaert De Vos: Lespakket
Een eeuwenoud verhaal over een heel erg sluwe vos. Maak samen met je klas kennis met Reynaert. Wie is hij? Wat deed hij? Waarom is hij nog zo actueel? Lees het verhaal, rijm, maak je eigen boekcover en breek je hoofd over morele dilemma's!
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Wijze lessen, twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek: Mindmap met didactische tips
Mindmap met didactische tips op basis van het boek Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek (Surma, T., Vanhoyweghen, e.a. - 2019). De mindmap voorziet bij elk van de twaalf bouwstenen info, tips en digitale tools om …
Downloadbaar lesmateriaal (15)Leerkracht, ICT-coördinator -
VR Welding: Handleiding bij VR-applicatie
In deze bijdrage vind je een handleiding voor de VR-applicatie VR Welding. Deze app werd ontwikkeld als onderdeel van een InnoVET-project met steun van de Vlaamse Overheid.
VR Welding heeft twee doelen:
- instructies aanleren voor de …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, Ander -
Definities en eigenschappen van driehoeken en vierhoeken: Gereedschapskist
Gereedschapskist met te kennen definities en eigenschappen van driehoeken en vierhoeken.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
Zo werkt Nearpod: handleiding.
Nearpod is een online platform waarmee je presentaties kan voorzien van interactieve opdrachten. Deze bijdrage bevat een beknopt stappenplan over het gebruik van de website. In vijf eenvoudige stappen verken je de omgeving:
- stap 1: aanmelden …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Concentratietips bij huiswerk: Hulpfiche
Welke zaken kunnen je afleiden bij schoolwerk?
Zijn er oplossingen die kunnen helpen om minder afgeleid te worden?
Zijn de oplossingen haalbaar?Aan de hand van deze fiche gaan leerlingen zelf op zoek wat voor hen de beste oplossingen zijn om zich te …
Downloadbaar lesmateriaal (26)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
CLIL geven? Leuk! Maar hoe begin je eraan?: Gratis hoofdstukken uit Ready, set, CLIL!
Het nieuwe handboek Ready, set, CLIL! is in de eerste plaats een praktische handleiding om CLIL-materiaal te ontwikkelen dat didactisch goed onderbouwd is, aangenaam voor de leerlingen en efficiënt voor de leraar.
Ook voor leraren die geen CLIL …
Downloadbaar lesmateriaal