Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Naar een groeigerichte leermentaliteit: Boekrecensie
Naar een groeigerichte leermentaliteit van Sandra van Aalderen is een inspirerend boek dat leraren, mentoren, schoolleiders en andere onderwijsprofessionals concrete handvatten biedt om een groeigerichte mindset in het onderwijs te bevorderen. Dit …
ArtikelNieuwAnder -
Een efficiënte samenvatting maken in zes stappen
Door een samenvatting te maken, ben je actief bezig met de leerstof. Hierdoor neem je efficiënter de informatie op. Daarnaast geeft zo’n gestructureerd document een duidelijk overzicht van je leerstof. Twee vliegen in één …
Artikel -
Vier methodes om notities te nemen
In dit artikel vind je info over vier notitiemethodes:
- Cornell;
- blurting;
- mindmappen;
- vraag en antwoord.
Artikel -
Handschrift bevordert leren meer dan typen, beweren wetenschappers
Een Noors team van wetenschappers heeft de invloed van handschrift en typen op de hersenactiviteiten en geheugencapaciteiten onderzocht.
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator -
Zelfregulerend leren: Bouwen aan levenslange actieve leerders in jouw klas
Zelfregulerend leren is een populair begrip geworden in Vlaanderen en Nederland. Maar wat betekent het nu juist en waarom moet je er belang aan hechten tijdens jouw straffe lessen Frans, geschiedenis of eender welk ander vak?
Jeltsen Peeters is …
Artikel (5) -
Wat zet de hersenen van je leerlingen aan het werk en motiveert hen?
In de snel evoluerende wereld van het onderwijs staat Tommy Opgenhaffen, coördinator onderwijsontwikkeling en digitaal leren aan Arteveldehogeschool Gent, aan de frontlinie van vernieuwende pedagogiek. In dit blogartikel onthult hij de …
Artikel (4) -
Veilige grenzen: Tien tips
Grensoverschrijdend gedrag kan tot een trauma leiden, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Je kan als Sidekick Sam dus heel wat betekenen voor leerlingen wiens grenzen worden overschreden. Hoe? Dat lees je in de tien tips van Zohra …
Artikel -
Digitale balans in jouw klas: Tips voor lessen volgens Martin Valcke
Als een chef-kok die zorgvuldig specerijen mengt om de perfecte smaak te bereiken, toont professor Martin Valcke je hoe digitale leermiddelen moeten worden geïntegreerd met vertrouwde ingrediënten van goed onderwijs. In dit …
Artikel (3) -
Zo surfen je bso-leerlingen met een kritische blik
Hoe leer je leerlingen in het beroepssecundair onderwijs goed argumenteren, bewuste keuzes maken en alert omgaan met media? Drie leraren vertellen hoe zij in hun lessen werken aan de eindtermen kritisch denken en mediawijsheid.
Artikel -
Wanneer moet je beginnen met studeren voor de examens?
Het is een vraag die veel studenten aan BijlesHuis stellen: wanneer moet je beginnen met studeren voor de examens? Het antwoord op deze vraag is niet eenduidig, omdat het afhangt van verschillende factoren. In dit artikel geven …
Artikel -
Samenwerkingsvormen tussen bedrijven en onderwijs
In dit document van Agoria worden acht vormen van samenwerking tussen bedrijven en onderwijs verduidelijkt.
Artikel -
Sleutels voor hybride onderwijs
In dit artikel worden handvaten aangereikt om leerlingen te motiveren om
te leren, zowel in een gewone klassetting als tijdens hybride onderwijs.
Artikel (9)Leerkracht