Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Ontmoetingsdag 2024: Handelingsgericht samenwerken voor en door onderwijsprofessionals
Wil je als onderwijsprofessional meer te weten komen over diversiteit in de schoolcultuur en andere onderwijsthema’s?
Schrijf je in voor de ontmoetingsdag van TOPunt Gent in samenwerking met Universiteit Antwerpen.
Verruim er je blik en je …Nascholing of activiteit -
'k Blijf staan: Bordspel rond nieuwe autoriteit
Het bordspel 'k Blijf staan is een educatief hulpmiddel dat is gemaakt met als doel jongeren, ouders, leraren en hulpverleners vertrouwd te maken met de principes van nieuwe autoriteit. Deze benadering legt de nadruk op een vernieuwende houding ten …
Fysiek materiaalAndere functie -
Music Masterclasses: Volledige methode piano en muziektheorie
Op de website van Music Masterclasses worden complete muziekmethodes aangeboden. Het is een combinatie van gratis en betalende lessen. Een overzicht van alle cursussen vind je hier.
Website -
Zelfregulerend leren: Bouwen aan levenslange actieve leerders in jouw klas
Zelfregulerend leren is een populair begrip geworden in Vlaanderen en Nederland. Maar wat betekent het nu juist en waarom moet je er belang aan hechten tijdens jouw straffe lessen Frans, geschiedenis of eender welk ander vak?
Jeltsen Peeters is …
Artikel (5) -
Wat zet de hersenen van je leerlingen aan het werk en motiveert hen?
In de snel evoluerende wereld van het onderwijs staat Tommy Opgenhaffen, coördinator onderwijsontwikkeling en digitaal leren aan Arteveldehogeschool Gent, aan de frontlinie van vernieuwende pedagogiek. In dit blogartikel onthult hij de …
Artikel (4) -
Gratis bijscholingen dit voorjaar: Inspirerend audiovisueel materiaal en lestips!
Meer inspelen op de actualiteit met audio en video in je klas? Werkvormen met audiovisueel materiaal voor jouw vak? Samen met collega’s lesmateriaal maken en delen? Het Archief voor Onderwijs zorgt voor een kick-start met gratis workshops, …
Aankondiging -
EDUbox Nepnieuws: Interactieve videoles
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. Het bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
Elke EDUbox heeft verschillende vormen. Dit is de …
Interactieve oefening -
Digitale balans in jouw klas: Tips voor lessen volgens Martin Valcke
Als een chef-kok die zorgvuldig specerijen mengt om de perfecte smaak te bereiken, toont professor Martin Valcke je hoe digitale leermiddelen moeten worden geïntegreerd met vertrouwde ingrediënten van goed onderwijs. In dit …
Artikel (3) -
Leren studeren: Webinar
Is een leraar afwezig en heb je niet meteen een vakgebonden opdracht liggen?
Vanuit Expertisecentrum Onderwijs en Leren bieden we scholen de opname van onze webinar Leren studeren aan. Daarbij hoort ook een opdracht die leerlingen tijdens de webinar …
Aankondiging -
Probeer eXamode (online toetsen met Alinea) gratis en begeleid uit!
EXamode is de nieuwste ontwikkeling binnen de Alinea webapplicatie. Deze tool maakt het mogelijk om met Alinea online toetsen en examens af te nemen in een veilige en afgesloten omgeving. Dankzij eXamode kunnen je leerlingen of studenten met een …
Aankondiging