Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Naar een groeigerichte leermentaliteit: Boekrecensie
Naar een groeigerichte leermentaliteit van Sandra van Aalderen is een inspirerend boek dat leraren, mentoren, schoolleiders en andere onderwijsprofessionals concrete handvatten biedt om een groeigerichte mindset in het onderwijs te bevorderen. Dit …
ArtikelNieuwAnder -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Stress bij leerlingen: Tips
Als leerkracht kan je je leerlingen helpen ontdekken wat hen in stressmodus drijft, wat hun draagkracht is en hoe ze hun stresspieken kunnen afvlakken.
Stress laat zich in heel wat gevallen wel temmen, als je én mildheid aan de dag legt …
Downloadbaar lesmateriaal -
Femke Verschueren over faalangst
Faalangst is een venijnig beestje. Het nestelt zich in meer hoofden dan je zou vermoeden. Ook in die van leerlingen die goed presteren. Daar kan actrice en zangeres Femke Verschueren over meespreken. Toch merkt ze dat het niet heel veel gebeurt: …
Video -
Ontmoetingsdag 2024: Handelingsgericht samenwerken voor en door onderwijsprofessionals
Wil je als onderwijsprofessional meer te weten komen over diversiteit in de schoolcultuur en andere onderwijsthema’s?
Schrijf je in voor de ontmoetingsdag van TOPunt Gent in samenwerking met Universiteit Antwerpen.
Verruim er je blik en je …Nascholing of activiteit -
Veilige grenzen: Tien tips
Grensoverschrijdend gedrag kan tot een trauma leiden, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Je kan als Sidekick Sam dus heel wat betekenen voor leerlingen wiens grenzen worden overschreden. Hoe? Dat lees je in de tien tips van Zohra …
Artikel -
Gratis bijscholingen dit voorjaar: Inspirerend audiovisueel materiaal en lestips!
Meer inspelen op de actualiteit met audio en video in je klas? Werkvormen met audiovisueel materiaal voor jouw vak? Samen met collega’s lesmateriaal maken en delen? Het Archief voor Onderwijs zorgt voor een kick-start met gratis workshops, …
Aankondiging -
Reflectieblad: Nadenken over keuzes en talenten
Dit is een reflectieblad waarbij leerlingen nadenken over hun keuzes, over hun talenten of hun werkpunten. Je kan dit verwerken dit in een portfolio.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Veerkracht en weerbaarheid: Tien tips
De Sidekick Sam Academy ging aan de slag met het thema Veerkracht en weerbaarheid. Want ja, weerbaarheid is iets dat je kan aanleren. Bijvoorbeeld op basis van deze tien tips van Michael Portzky, klinisch en neuropsycholoog en auteur van het …
Downloadbaar lesmateriaal -
Brief voor de ouders: Examenboost
Toetsen en examens betekenen voor veel kinderen en jongeren extra stress, want één op de tien leerlingen kampt met een ernstige vorm van faalangst. Dat zijn dus minstens twee kinderen in jouw klas.
Met de examens voor de deur, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Gevoelens tonen: Lesidee
Tijdens het coachuur leren leerlingen over emoties en hoe ze ons beïnvloeden. Ze ontdekken de Blob Tree als een manier om gevoelens te tonen. Ze bespreken blobs en de emoties die ze kunnen betekenen, en denken na over situaties waarin ze die …
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner