Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Sleutelcompetentie leercompetenties: Audiovisueel lesmateriaal
Deze pagina bevat filmpjes en audiofragmenten om te werken rond de sleutelcompetentie leercompetenties.
We tonen je voor elke bouwsteen relevante audiovisuele collecties, luisterfragmenten en filmpjes op Het Archief voor Onderwijs, geselecteerd door …
Video -
Naar een groeigerichte leermentaliteit: Boekrecensie
Naar een groeigerichte leermentaliteit van Sandra van Aalderen is een inspirerend boek dat leraren, mentoren, schoolleiders en andere onderwijsprofessionals concrete handvatten biedt om een groeigerichte mindset in het onderwijs te bevorderen. Dit …
ArtikelNieuwAnder -
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitLeerkracht -
Sociale robot: Leerpad
Dit leerpad helpt jou als leerkracht om het STEM-project 'Sociale robot' voor te bereiden. In dit project ontwerpen, programmeren en bouwen leerlingen een sociale robot, die moet voldoen aan bepaalde (zelfgekozen) criteria. Een bonus bij …
tot
Nascholing of activiteit -
Motivatie: Motor voor de toekomst
In het onderwijs staan we dagelijks voor de uitdaging om jongeren te motiveren. Dit kan op verschillende manieren. Op deze website leer je hoe je dit op een duurzame manier kan doen nl. niet enkel door straffen en belonen maar door jongeren echt …
WebsiteNieuw -
Hoe omgaan met vertaalsites?
Een les uitgewerkt rond de valkuilen van vertaalsites, met een focus opvertalingen van Frans naarNederlands. Deze les doet leerlingen stilstaan bij gebreken, maar ook bij de kansen van gekende vertaalsites zoals DeepL, Google Translate...
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Stress bij leerlingen: Tips
Als leerkracht kan je je leerlingen helpen ontdekken wat hen in stressmodus drijft, wat hun draagkracht is en hoe ze hun stresspieken kunnen afvlakken.
Stress laat zich in heel wat gevallen wel temmen, als je én mildheid aan de dag legt …
Downloadbaar lesmateriaal -
Femke Verschueren over faalangst
Faalangst is een venijnig beestje. Het nestelt zich in meer hoofden dan je zou vermoeden. Ook in die van leerlingen die goed presteren. Daar kan actrice en zangeres Femke Verschueren over meespreken. Toch merkt ze dat het niet heel veel gebeurt: …
Video -
Ontmoetingsdag 2024: Handelingsgericht samenwerken voor en door onderwijsprofessionals
Wil je als onderwijsprofessional meer te weten komen over diversiteit in de schoolcultuur en andere onderwijsthema’s?
Schrijf je in voor de ontmoetingsdag van TOPunt Gent in samenwerking met Universiteit Antwerpen.
Verruim er je blik en je …Nascholing of activiteit -
'k Blijf staan: Bordspel rond nieuwe autoriteit
Het bordspel 'k Blijf staan is een educatief hulpmiddel dat is gemaakt met als doel jongeren, ouders, leraren en hulpverleners vertrouwd te maken met de principes van nieuwe autoriteit. Deze benadering legt de nadruk op een vernieuwende houding ten …
Fysiek materiaalAndere functie