Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Op onderzoek in de bodem
CurieuzeNeuzen kreeg eerder al heel wat aandacht. Buisjes voor stikstofdioxidemeting werden in 2018 over heel Vlaanderen opgehangen en de resultaten van luchtkwaliteit werden gretig gedeeld.
In 2021 kwam Universiteit Antwerpen met een nieuw …
Downloadbaar lesmateriaal -
Biodiversiteit: Interactieve mindmap
Dit is een interactieve mindmap die leerlingen kunnen gebruiken om de relatie tussen de verschillende begrippen met betrekking tot ecosystemen in te oefenen.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
EDUbox Gezondheid: Educatieve tool
In de EDUbox Gezondheid: wetenschap voor een duurzame relatie tussen mens, dier en planeet komen jongeren te weten wat er gaande is met onze planeet. Want dat er iets aan de hand is, staat buiten kijf: de ene natuurramp volgt schijnbaar de andere …
Downloadbaar lesmateriaal -
De Eerste kunst: Beknopt overzicht
De Eerste kunst is het verslag van de twee plaatsen in Europa, in Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk waar de homo sapiens, pas aangekomen (-40000 jaar), als eerste in de menselijke geschiedenis wonderbaarlijke kunstwerken ontwerpt.
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
Het omgevingsboek: Lesidee
Lesidee Het omgevingsboek rond het thema Ontdek onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
In een omgevingsboek (of milieuboek) staan alle interessante plekken, gebouwen, instellingen, natuur, domeinen en andere locaties in de buurt van de school. De …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Helemaal van de kaart: Lesidee
Lesidee Helemaal van de kaart rond het thema Onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
De leerlingen gaan op zoek naar onroerend erfgoed in de buurt en lokaliseren het op een plattegrond. Ze zoeken informatie via diverse bronnen. Je kan er een …
Downloadbaar lesmateriaal (5)