Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Kind met inktvlekken: Streetartparcours met lespakket
Kind met inktvlekken is een streetartparcours in Turnhout, in de bijlage vind je het lespakket.
Het is 1892. Senne is 11 jaar en een fabriekskind. Hij werkt, net als veel kinderen, in één van de Turnhoutse drukkerijen. Het werk is hard …
Downloadbaar lesmateriaal -
SchooVR: Maak zelf virtuele omgevingen
Website war je zelf VR-omgevingen kan bouwen of bestaande lessen kan zoeken en gebruiken in je eigen klas.
WebsiteLeerkracht, Ander -
Zentangle: Lesidee rond patronen
Zentangle is een tekentechniek waarbij je werkt aan je concentratie, persoonlijk welzijn en creativiteit. Het is een andere tekentechniek dan doodlen. Zentangles lijken vaak ingewikkeld maar zijn eigenlijk eenvoudig te tekenen door bepaalde vormen …
Downloadbaar lesmateriaal (42)Leerkracht -
Kijken en luisteren door de vensters van de Canon van Vlaanderen
In de Canon van Vlaanderen vind je inspiratie en materiaal om specifieke topics aan te snijden. Wil je daar nog een extra laagje beeld en geluid aan toevoegen, bekijk dan de audiovisuele collecties en opdrachten op Het Archief voor Onderwijs. Daar …
Artikel -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Monument Valley: Spelen met architectuur
In Monument Valley manipuleer je onmogelijke architectuur en leid je een stille prinses door een magische wereld. Monument Valley is een surrealistische ontdekkingstocht door architectuur en onmogelijke geometrie. Leid de stille prinses Ida door …
App of softwareLeerkracht -
De werkvormen van beeld: Visueel overzicht
Dit is een zelfgemaakte bundel met een overzicht van de verschillende werkvormen van beeld die visueel worden uitgelegd. De werkvormen worden onderverdeeld in twee categorieën: vlakke technieken en ruimtelijke technieken.
De werkvormen die binnen …
Downloadbaar lesmateriaal (21)Leerkracht -
De bouwstenen van beeld: Visueel overzicht
Dit is een zelfgemaakte bundel met een overzicht van de verschillende bouwstenen van beeld die visueel worden uitgelegd. Het gaat dus dieper in op volgende aspecten: vorm, lijn, kleur, ruimte, textuur, licht en compositie.
Downloadbaar lesmateriaal (49)Leerkracht -
Rijsel: Stadszoektochten
Deze stadszoektochten situeren zich in het centrum van Rijsel. Het document omvat drie zoektochten in een andere richting van de oude stad.
Dit document is een verrijking van Excursie Rijsel: Drie zoektochten in het centrum door …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
VRT-gebouw, vijf ontwerpen samengevat: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over het VRT-gebouw en de ontwerpen die ervoor op tafel lagen, samen met meer context en concrete lestips. In deze collectie werden enkele fragmenten geselecteerd uit de reeks Reyers 2020. …
Video -
De Eerste kunst: Beknopt overzicht
De Eerste kunst is het verslag van de twee plaatsen in Europa, in Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk waar de homo sapiens, pas aangekomen (-40000 jaar), als eerste in de menselijke geschiedenis wonderbaarlijke kunstwerken ontwerpt.
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie