Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Maps.com: Kaarten over actuele onderwerpen
Maps.com verzamelt kaarten om de wereld beter te begrijpen. Ze prikkelen de verbeelding en bieden nieuwe perspectieven en horizonten aan.
WebsiteLeerkracht -
Neem je regio onder de loep: Inspiratieboekje
Met dit inspiratieboekje kruip je in de huid van een onderzoeker om de eigen streek te ontdekken. Met verschillende vragen, tips en opdrachten nodigt De Helix je uit om met een open en andere blik naar de omgeving te kijken.
In het boekje staan drie …
Downloadbaar lesmateriaal -
Un-Dough!: Google Arts & Culture Experiments
Generatieve AI heeft de wereld veranderd in kleurrijk deeg! Hoeveel culturele monumenten kun jij ontdekken?
Het experiment maakt gebruik van Google AI om monumenten in plasticine-stijl te maken. Een diepte- en opvallendheidsmodel wordt gebruikt om het …
Interactieve oefeningLeerkracht, ICT-coördinator, … -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Rijsel: Stadszoektochten
Deze stadszoektochten situeren zich in het centrum van Rijsel. Het document omvat drie zoektochten in een andere richting van de oude stad.
Dit document is een verrijking van Excursie Rijsel: Drie zoektochten in het centrum door …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Trein: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de trein, samen met meer context en concrete lestips.
Op vijf mei 1835 reed de eerste trein De Pijl op het Europese vasteland: van Brussel naar Mechelen. De evolutie van de trein en de …
Video -
Marokko, natuur- en cultuurlandschappen: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over natuur- en cultuurlandschappen in Marokko, samen met meer context en concrete lestips. Vooral de Marokkaanse tradities, kunst en gebruiken komen aan bod in deze collectie.
Bekijk de …
Video -
Massatoerisme: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de gevolgen van toerisme, samen met meer context en concrete lestips.
Op reis gaan is heel erg leuk, maar staan we wel genoeg stil bij de gevolgen ervan? Deze collectie gaat dieper in op de …
Video -
Digitale oriëntatie: Apps en tools
Website met een overzicht van verschillende apps en tools om er met jouw leerlingen op uit te trekken. De verschillende tools worden onderverdeeld in drie categorieën:
- routeplatformen (bv. RouteYou, Google My Maps,...);
- citygames …
Website (4)Leerkracht -
Klimaatvriendelijk reizen: Kijk- en luisteropdracht
In het filmpje van VRT NWS worden het vliegtuig, de Flixbus en de trein als transportmiddelen voor een vakantie met elkaar vergeleken. Dit kan ook aanleiding geven tot een debat rond het klimaat en duurzaamheid.
Downloadbaar lesmateriaal (84)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
Rally door de Ardennen: Internetzoektocht
Interactieve zoektocht waarbij leerlingen informatie zoeken op het internet. Tijdens deze activiteit leren kinderen het internet gebruiken als informatiebron. Daarbij ontwikkelen ze vaardigheden als digitale geletterdheid, zelfredzaamheid en …
Downloadbaar lesmateriaal (17)Andere functie