Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Terra Nova Minimaatschappij
Dit burgerschapsspel maakt uitdagingen van de samenleving bespreekbaar. Leerlingen verkennen hun kijk op de wereld en ontdekken die van hun medespelers. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Aan de hand van een prachtig interactief spel en …
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
Oorlog in Oekraïne: Lesidee
Een les i.v.m. de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. De situatie wordt gekaderd en leerlingen krijgen bronnen en filmpjes om meer achtergrondinformatie te hebben over de oorlog.
De inleiding leidt een klasgesprek in.
Downloadbaar lesmateriaal (25)Leerkracht -
Word een WaterWijze klas of school: Traject
Word een WaterWijze klas of school vanaf september 2024. Ga samen de uitdaging aan om leerlingen duurzame keuzes te leren maken en zo hun watervoetafdruk te verkleinen op school wat betreft voeding, kledij, papier, direct water ... Zo dragen we …
tot
Nascholing of activiteit -
Between2Worlds: Didactisch materiaal rond migratie en vluchtelingen
Wat is het verschil tussen migranten en vluchtelingen? Hoeveel vluchtelingen zijn er? Om welke redenen vluchten mensen en waar gaan ze naartoe? Hoe worden ze opgevangen? Wie heeft recht op internationale bescherming? Dit zijn vragen die je …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
De Eerste kunst: Beknopt overzicht
De Eerste kunst is het verslag van de twee plaatsen in Europa, in Zuid-Duitsland en Zuid-Frankrijk waar de homo sapiens, pas aangekomen (-40000 jaar), als eerste in de menselijke geschiedenis wonderbaarlijke kunstwerken ontwerpt.
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
Iedereen beroemd, poepsimpel: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over het onderzoek van jonge wetenschappers over onder andere biologie en taalkunde, samen met meer context en concrete lestips. In deze collectie leggen jonge wetenschappers aartsmoeilijke …
Video -
Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties, samen met meer context en concrete lestips.
Tijdens de VN-top van 27 tot 29 september 2015 kwamen de VN-lidstaten in New York …
Video -
Weg van België: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over vluchtelingen, samen met meer context en concrete lestips. Deze collectie bestaat uit fragmenten uit de reeks ‘Weg van België’, waarin Phara de Aguirre het volledige …
Video -
Wat doen tijdens corona?: Creatieve opdracht
Creatieve opdracht over corona en de gevolgen.
De leerlingen kunnen creatief aan de slag om hun visie en bevindingen te delen over deze 'rare' tijden.
Downloadbaar lesmateriaal (19)Leerkracht -
Vluchtelingen: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over vluchtelingen samen met meer context en concrete lestips. Deze collectie werd aangemaakt voor de KLAAR-aflevering Recordaantal vluchtelingen in de wereld, of moeten we migranten …
Video