Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Contouren van EU-lidstaten: Combineeroefening
Herken en combineer de contouren van de Europese landen. Dit leermiddel is gebaseerd op Contouren van de EU-lidstaten: Spel van Europa Direct Provincie Antwerpen
Interactieve oefeningLeerkracht -
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Maps.com: Kaarten over actuele onderwerpen
Maps.com verzamelt kaarten om de wereld beter te begrijpen. Ze prikkelen de verbeelding en bieden nieuwe perspectieven en horizonten aan.
WebsiteLeerkracht -
Wereldwaterdag@school 2024: Educatief pakket
In het kader van Wereldwaterdag@school op 22 maart 2024 ontwikkelde Goodplanet en Join For Water het educatieve project: 'Wip een tegel en laat het doordringen'
Ga met je klas aan de slag met het wateronderzoek. Onderzoek de speelplaats door een …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Neem je regio onder de loep: Inspiratieboekje
Met dit inspiratieboekje kruip je in de huid van een onderzoeker om de eigen streek te ontdekken. Met verschillende vragen, tips en opdrachten nodigt De Helix je uit om met een open en andere blik naar de omgeving te kijken.
In het boekje staan drie …
Downloadbaar lesmateriaal -
Schalen: Atlasoefening
Oefening i.v.m. rekenen met schaal door gebruik te maken van een atlas.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht, Ander -
ZOO Science
ZOO Science zet de zoölogische expertise en wetenschappelijke werking van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael in de kijker. Het eigen zoölogisch onderzoekscentrum, het Antwerp ZOO Centre for Research and Conservation (CRC) voert toegepast …
Website -
Kind met inktvlekken: Streetartparcours met lespakket
Kind met inktvlekken is een streetartparcours in Turnhout, in de bijlage vind je het lespakket.
Het is 1892. Senne is 11 jaar en een fabriekskind. Hij werkt, net als veel kinderen, in één van de Turnhoutse drukkerijen. Het werk is hard …
Downloadbaar lesmateriaal -
Jaaroverzicht 2023: Lijst
Jaaroverzicht van 2023 tot en met augustus 2023. Zowel grote gebeurtenissen als af en toe eens een ludieke gebeurtenis zijn opgelijst.
Downloadbaar lesmateriaal (20)Leerkracht -
De herfst is in het land: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over de herfst. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les op …
Video -
Gent Gemapt
Gent Gemapt is een interactief platform dat plaatsen, historische kaarten en erfgoedcollecties van Gent met elkaar verbindt.
Met behulp van diverse tools kan je een kijkje nemen in het verleden van Gent. Zo kan je de kaart aanpassen met behulp …Website (3)Leerkracht -
Volkssterrenwacht: Kattevennen-Cosmodrome
Ontdek al de activiteiten van het planetarium, Kattevennen-Cosmodrome. Zowel voor individuen als voor groepen en scholen.
WebsiteLeerkracht